Adet Görememe (Amenore) Nedir? Neden Olur? Tedavisi Nelerdir?

Amenore, bir veya birden fazla döngüde adet görememe, menstruasyonun gerçekleşememesi durumudur. Adet kanaması nasıl oluşur, adet görememenin sebepleri nelerdir, tedavi süreci nasıl gerçekleşir; birlikte göz atalım.

Amenore, kişinin hiç adet olmamış olma veya daha önceden adet görüyor iken sonradan adetin kesilmesi durumuna göre primer ve sekonder olmak üzere iki grupta incelenebilir.

1. Primer Amenore (Adet Görememe)

Popülasyonun %2.5’luk bir diliminde görülen bu tipi 13 yaşında normal büyüme ve sekonder seks karakterlerinin yokluğunda adetin olmaması veya 15 yaşında normal büyüme ve sekonder seks karakterlerinin varlığında adet görememe olarak tanımlanır.

2. Sekonder Amenore (Adet Düzensizliği)

Daha önceden normal adet gören bir hastada 3 menstrüel siklüs veya ardışık 6 ay adet olmaması olarak tanımlanır.

Adet kanaması nasıl olur?

• Hipotalamus (ön beyin bölgesi), hipofiz, over (yumurtalık) ve uterus (rahim) düzenli adet gören bir kadında tamamen normal çalışır.
• Beyinde bulunan hipatalmus ve hipofiz FSH (beyninde salgılanan ve uyarıcı görevi gören hormondur) ve LH (Kadınlarda ovülasyon sürecini başlatan; erkeklerde ise testosteron hormonun salgılanmasını uyaran hormon) hormonları aracılığı ile yumurtalıkları uyarır.
• Uyarılan yumurtalıklar östrojen ve progesteron hormonu salgılar.
• Östrojen ve progesteron hormonu da rahim iç tabakasını uyararak adet kanamalarının oluşmasını sağlar.

Adet görememenin nedenleri nelerdir?

Fizyolojik Nedenler: Gebelik, süt verme, menapoz, hipatalamus, hipofiz aksının baskılanması, PCOS (Polikistik Over Sendromu)

İlgini çekebilir: PCOS (Polikistik Over Sendromu) Nedir? Diyette Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Dış Etmenler: Doğum kontrol hapı sonrası adet olamama süreci, stres, depresyon, ani kilo kaybı, aşırı zayıflık, yetersiz beslenme, aşırı egzersiz, bozulmuş yeme davranışı/yeme bozukluğu

İlgini çekebilir: Depresyon ve Beslenme İlişkisi: Ruh Sağlığına İyi Gelen Besinler

Tedavisi nelerdir?

Fizyolojik etmenlere bağlı amenore tedavisi

Öncelikle hekim, diyetisyen ve kadın doğum uzmanının, hatta eğer bir bozulmuş yeme veya yeme bozukluğu, depresyon gibi psikolojik hastalıklar mevcut ise psikolog ile multidisipliner bir çalışma gerekmektedir.

Hekim ve kadın doğum uzmanı eşliğinde yürütülen çalışmalar fizyolojik nedenleri içerirken, dış etmenler ise diyetisyen ve psikolog eşliğinde yürütülür.

Dış etmenlere bağlı amenore tedavisi

• Besinlerden gelen enerjiyi arttırmak
• HIIT gibi yüksek yoğunluklu egzersizleri azaltmak
• Stres kontrolü
• Psikolojik destek
• Yemek ve egzersizle sağlıklı bir ilişki kurmak